Uit een groot klinisch onderzoek, het ‘REBOOT’-onderzoek, is gebleken dat bètablokkers – al ruim veertig jaar een veel voorgeschreven medicijn voor hartaanvalpatiënten – geen significant voordeel bieden ten opzichte van de standaardzorg en zelfs schadelijk kunnen zijn voor vrouwen. De bevindingen, gepresenteerd op het European Society of Cardiology Congress en gepubliceerd in The New England Journal of Medicine, staan klaar om de internationale klinische richtlijnen te hervormen.
Bètablokkers: een erfenis in twijfel getrokken
Bètablokkers vormen al tientallen jaren een hoeksteen van de behandeling na een hartaanval, waarvan aanvankelijk is aangetoond dat ze de sterfte verminderen in een minder vergevorderd tijdperk van cardiale zorg. Het REBOOT-onderzoek, waaraan 8.505 patiënten in Spanje en Italië deelnamen, toont echter aan dat in de context van moderne behandelingen – waarbij het snel deblokkeren van de slagader en andere interventies standaard zijn – de medicijnen geen extra bescherming bieden tegen overlijden, herhaalde hartaanvallen of ziekenhuisopname vanwege hartfalen.
Geslachtsspecifieke risico’s geïdentificeerd
Het onderzoek bracht een verontrustende trend aan het licht: vrouwen die met bètablokkers werden behandeld, hadden een statistisch significant verhoogd risico op overlijden, een hartaanval of ziekenhuisopname vanwege hartfalen vergeleken met vrouwen die de medicatie niet kregen. Dit verhoogde risico, ruwweg 2,7 procent hoger gedurende een follow-up van 3,7 jaar, werd specifiek waargenomen bij vrouwen met een normale hartfunctie na hun hartaanval. Mannen vertoonden niet dezelfde nadelige effecten.
De evolutie van hartzorg
De bevindingen benadrukken een cruciale verschuiving in de cardiologie. Bètablokkers werden aanvankelijk voorgeschreven om de zuurstofbehoefte van het hart te verminderen en hartritmestoornissen te voorkomen, maar moderne behandelingen, zoals het snel openen van de slagaders, hebben het risico op complicaties dramatisch verminderd. Zoals Dr. Borja Ibáñez, wetenschappelijk directeur van CNIC, uitlegt: “Het voordeel van bètablokkers was gekoppeld aan een ander tijdperk van zorg voor hartaanvallen. Tegenwoordig is de omvang van de hartschade kleiner, waardoor de behoefte aan deze medicijnen minder duidelijk is.”
Implicaties voor de klinische praktijk
De betekenis van het REBOOT-onderzoek reikt verder dan de onmiddellijke bevindingen. Het gebrek aan financiering van de farmaceutische industrie onderstreept de objectiviteit van het onderzoek, en de omvang ervan versterkt de geloofwaardigheid ervan. Onderzoekers verwachten dat de resultaten zullen leiden tot een stroomlijning van de behandelingsprotocollen voor hartaanvallen, waardoor onnodige bijwerkingen zullen worden verminderd en de levenskwaliteit van de patiënt zal verbeteren.
“REBOOT zal de klinische praktijk wereldwijd veranderen”, zegt Dr. Ibáñez. “Momenteel wordt meer dan 80 procent van de patiënten met een ongecompliceerd hartinfarct ontslagen op bètablokkers. Deze bevindingen vertegenwoordigen een van de belangrijkste vooruitgang in de behandeling van hartaanvallen in decennia.”
De studie roept een bredere vraag op: hoe vaak evalueren we al lang bestaande medische praktijken kritisch opnieuw? Hoewel nieuwe medicijnen uitvoerig worden getest, komt het veel minder vaak voor dat er vraagtekens worden gezet bij de voortdurende behoefte aan oudere behandelingen. Het REBOOT-onderzoek toont aan dat zelfs gevestigde therapieën periodieke herbeoordeling vereisen in het licht van de evoluerende medische normen.
De resultaten suggereren dat veel patiënten met een hartaanval veilig kunnen afzien van bètablokkers zonder hun herstel in gevaar te brengen, vooral vrouwen met een gezonde hartfunctie. Dit vertegenwoordigt een fundamentele verandering in de manier waarop cardiale zorg in de toekomst zal worden benaderd.
